زیارت اموات در اسلام
از نظر اسلام ، انسان ، پس از مرگ نیز داراى حیات برزخى است . از این رو ، زیارت اموات ، دیدار با بدن هاى پوسیده و بى جان نیست ؛ بلکه زیارت ارواحى است که در عالم برزخ ، زندگى مى کنند و از آن که دیدارشان کنیم ، شاد مى گردند و ارتباط با آنان ، براى ما عبرت آموز و در زندگى مادّى و معنوى ما ، مفید و مؤثّر است . برترین شاگرد مکتب خاتم الأنبیا ، امام على علیه السلام ، در حدیثى ، در باره برخى از آثار و برکات زیارت مُردگان ، چنین مى فرماید :
زُورُوا مَوتاکُم فَإِنَّهُم یَفرَحُونَ بِزِیارَتِکُم ، وَ لیَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عندَ قَبرِ أَبیهِ وَ اُمِّهِ بَعدَ ما یَدعُو لَهُما[1] . مُردگان خود را زیارت کنید ؛ زیرا آنان از دیدار شما خوش حال مى شوند . انسان ، حاجت خود را باید در کنار قبر پدر و مادرش و پس از آن که براى آنها دعا کرد ، [از خدا] بخواهد .
سیره پیامبر خدا صلى الله علیه و آله [2] نیز گواهى بر اهمّیت زیارت اموات و تشویق به این سنّت مفید و سازنده است . در صحیح مسلم ، آمده است :
زارَ النَبِیُ قَبرَ اُمِّهِ فَبَکى وَ أبکَى مَن حَولَهُ .... فَقالَ : فَزُورُوا القُبورَ ، فَإنَّها تُذَکِّرُ المَوتَ [3].
پیامبر صلى الله علیه و آله ، قبر مادرش را زیارت کرد و گریست و اطرافیانش را نیز گریانْد .... سپس فرمود : «قبرها را زیارت کنید که به یاد آورنده مرگ اند» .
و در گزارش دیگرى آمده است :
کانَ رَسولُ اللّهِ کُلَّما کانَ لَیلَتُها (عائِشَةَ) مِن رَسولِ اللّهِ صلى الله علیه و آله یَخْرُجُ مِن آخِرِ اللَّیلِ إلَى البَقیعِ فَیَقُول : السَّلامُ عَلَیکُمْ دارَ قَومٍ مُؤمِنینَ وَآتاکُم ما تُوعَدونَ غَدا مُؤَجِّلُون وَ إنّا إن شاءَ اللّهُ بِکُم لاحِقُونَ! اللّهُمَ اغْفِرْ لِأَهلِ بَقیعِ الغَرقَدِ ![4] پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ، در آن شب هایى که نوبت [حضور ایشان در خانه] عایشه بود ، در اواخر شب ، از خانه خارج مى شد و به بقیع مى رفت و [رو به قبرستان] مى فرمود : «سلام بر شما ، گروه مؤمنان! آنچه بِدان وعده داده شدید ، در فردایى تعیین شده ، به شما داده شد . ما هم ، به خواست خدا ، به شما خواهیم پیوست . خداوندا! اهل بقیع غَرقَد[5] را بیامرز» .
همچنین ، گزارش شده که امام على علیه السلام نیز در بازگشت از جنگ صفّین ، هنگام نزدیک شدن به گورستان کوفه ، خطاب به اهل قبور فرمود :
یا أَهْلَ الدِّیارِ المُوحِشَةِ ، وَ المَحالِّ المُقفِرَةِ ، وَ القُبورِ المُظْلِمَةِ ! یا أَهْلَ التُّربَةِ ، یا أَهلَ الغُربَةِ ، یا أَهلَ الوَحدَةِ ، یا أَهلَ الوَحشَةِ ! أَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ سابِقٌ ، و نَحنُ لَکُم تَبَعٌ لاحِقٌ ، أَمّا الدُّورُ فَقَد سُکِنَت ، وَ أَمّا الأَزواجُ فَقَد نُکِحَت، وَ أَمَّا الْأَموالُ فَقَد قُسِمَت . هَذا خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَکُم؟[6] اى خفتگان خانه هاى تنهایى ، جاهاى خشک و خالى ، و گورهاى ظلمانى! اى خاک نشینان ، اى ساکنان دیار غربت ، اى تنهایان ، اى بى همدمان! شما پیشروان مایید که جلوتر از ما رفتید و ما نیز در پىِ شما آمده ، به شما خواهیم پیوست . [بدانید که ]در خانه هاى شما ، کسانِ دیگرى جاى گرفته اند و همسرانتان ، شوهر کرده اند و اموالتان ،تقسیم شده است . این ، خبرى است که ما داریم . شما چه خبر دارید؟
امام علیه السلام ، سپس رو به یارانش کرد و فرمود :
أَما لَو اُذِنَ لَهُم فِی الکَلامِ لَأَخبَرُوکُم أَنَّ خَیرَ الزّادِ التَّقْوى [7]. بدانید که اینان ، اگر اجازه سخن گفتن مى داشتند ، به شما خبر مى دادند که : بهترین ره توشه ، پرهیزگارى است .
زیارت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام
از آن جا که پیوند با پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و خاندان پاک او ، بیشترین نقش را در سعادت و خوش بختى انسان در دنیا و آخرت دارد ، زیارت کردن آنان در حیات و مماتشان ، بیش از دیگران توصیه شده است . در حدیث است که امام حسین علیه السلام از جدّش پیامبر خدا صلى الله علیه و آله پرسید :
یا أَبتَاهُ! ما لِمَنْ زارَکَ؟ پدر جان! کسى که شما را زیارت کند ، چه [پاداشى] خواهد داشت ؟
پیامبر صلى الله علیه و آله ، در پاسخ فرمود :
یا بُنَىَّ! مَنْ زارَنى حَیّا وَ مَیِّتا أَو زارَ أَباکَ أَو زارَ أَخاکَ أَو زارَکَ کانَ حَقّا عَلَىَّ اَن أَزُورَهُ یَومَ القِیامَةِ وَاُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ[8] . پسرکم! هر که زنده و مُرده من یا پدرت یا برادرت یا تو را زیارت کند ، بر من است که در روز قیامت ، دیدارش کنم و او را از گناهانش نجات دهم .
همچنین از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود :
مَن زارَنا فى مَماتِنا فَکَأَنَّما زارَنا فى مَحیانا[9] . هر که پس از درگذشتمان ، ما را زیارت کند ، چنان است که در زمان زنده بودنمان ، ما را زیارت کرده است .
[1] - الخصال : ص ۶۱۸ ، ح ۱۰
[2] - روایاتى که دلالت بر جواز و استحباب زیارت قبور دارند ، در منابع اهل سنّت ، فراوان است . براى نمونه ، ر .ک : صحیح مسلم ، ج ۲ ، ص ۶۷۱ ، ح ۱۰۵ ـ ۱۰۷ ؛ سنن أبى داوود ، ج ۳ ، ص ۲۱۸ ، ح ۳۲۳۴ ؛ سنن ابن ماجة ، ج ۱ ، ص ۵۰۰ ، ح ۱۵۷۰ و ص ۵۰۱ ، ح ۱۵۷۱، السنن الکبرى ، ج ۴ ، ص ۱۳۱ ، ح ۷۲۰۷ ، بر پایه این روایات معتبر ، اهل سنّت نیز ، مانند پیروان اهل بیت علیهم السلام ، معتقد به استحباب زیارت قبورند و تنها جریان وهّابیت است که با شبهه هاى واهى ، زیارت قبور را زیر سؤال مى برند .
[3] - صحیح مسلم ، ج ۲ ، ص ۶۷۱ ، ح ۱۰۸ . نیز ، ر . ک : مسند ابن حنبل ، ج ۳ ، ص ۴۴۴ ، ح ۹۶۹۴ ؛ سنن ابى داوود ، ج ۳ ، ص ۲۱۸ ، ح ۳۲۳۴ ؛ سنن ابن ماجة ، ج ۱ ، ص ۵۰۱ ، ح ۱۵۷۲ ؛ المستدرک على الصحیحین ، ج ۱ ، ص ۵۳۱ ، ح ۱۳۹۰ .
[4] - صحیح مسلم ، ج ۲ ، ص ۶۶۹ ، ح ۱۰۲ . نیز ، ر . ک : سنن النسائى ، ج ۴ ، ص ۹۳ ؛ السنن الکبرى ، ج ۴ ، ص ۱۳۲ ، ح ۷۲۱۰
[5] - بقیعِ غَرقَد (ریشه دیوْخار) ، نام اوّلیه گورستان بقیع بود که به خاطر رویش خاربُن هاى غَرقَد (دیوْخار) در آن ، بر آن ، اطلاق مى شد و اندک اندک ، نام خاربُن افتاد و بقیع (به معناى : ریشه) باقى ماند (ر . ک : لغت نامه دهخدا ، ذیل «بقیع» و «بقیع غرقد»)
[6] - نهج البلاغة ، حکمت ۱۳۰
[7] - نهج البلاغة ، حکمت ۱۳۰
[8] - الکافى ، ج ۴ ، ص ۵۴۸ ، ح ۴
[9] - المزار ، مفید ، ص ۲۰۱ ، ح ۳
يادآوري بسيار خوبي بود از حضور شما در وبلاگمان خوشحال مي شويم لطفا جهت تبادل لينك اطلاع دهيد
sssss
سلام دوست عزیز اگر به سایت ما سر بزنید خوشحال میشیم با تشکر http://noondoni.com[گل]